در کتب معتبر شیعه و سنی نقل شده که:
فقالت سمعت رسول الله صلى الله علیه وآله یقول من سب علیا فقد سبنی * هذا حدیث صحیح الاسناد ولم یخرجاه(۱)
پیامبراکرم (ص) فرمودند: هر کس علی(ع) را سب و شتم کند مرا سب کرده است. حاکم نیشابوری بعد از نقل روایت می گوید: اسناد این حدیث صحیح است.
از طرفی می بینیم عالمان جرح و تعدیل اهل سنت کسانى را توثیق کرده‌اند که امیرمؤمنان علیه السلام را سبّ مى‌کرده‌اند. چگونه است که سب و شتم صحابه، سبب خروج از دین و به منزله کفر است اما سب و لعن امیرمومنان علی علیه السلام، راوی را ثقه می کند؟ آیا این برخورد دو گانه قابل توجیه است؟
در ذیل یکی از این نواصب را ذکر مى‌کنیم که توسط عالمان جرح و تعدیل توثیق شده‌اند:
حریز بن عثمان الحمصی:
این شخص هر صبح و شام هفتاد بار امیرمؤمنان علیه السلام را لعن مى‌کرد. مزى در تهذیب الکمال، ذهبى در تاریخ الإسلام، ابن حجر در تهذیب التهذیب و بدر الدین عینى در مغانى الأخبار مى‌نویسند:
عن أحمد بن سلیمان المروزی: حدثنا إسماعیل بن عیاش، قال: عادلت حریز بن عثمان من مصر إلى مکه فجعل یسب علیا ویلعنه.(۲)
احمد بن سلیمان مروزى از اسماعیل بن عیاش نقل مى‌کند که گفت: از مصر تا مکه حریز بن عثمان را همراهى کردم، در این مدت به علی ناسزا مى‌گفت و او را لعن مى‌کرد.
ابن حجر عسقلانى مى‌نویسد:
وقال ابن حبان: کان یلعن علیّاً بالغداه سبعین مره، وبالعشی سبعین مره، فقیل له فی ذلک، فقال: هو القاطع رؤوس آبائی وأجدادی. (۳)
ابن حبان مى‌گوید: علی را هر صبح و شام هفتاد مرتبه لعن مى‌کرد، علتش را از وى جویا شدند، گفت: او سر پدران و اجدادم را قطع کرده است.
و شگفت‌آور این است که این شخص از کسانى است که بیشترین توثیقات در حق او نقل شده است. مزى در تهذیب الکمال و ابن حجر عسقلانى در توثیقات او مى‌نویسند:
وسألت أحمد بن حنبل عنه فقال ثقه ثقه وقال أیضا لیس بالشام أثبت من حریز… قال: وَقَال أبو داود: سمعت أحمد وذکر له حریز وأبو بکر بن أَبی مریم وصفوان، فقال: لیس فیهم مثل حریز، لیس أثبت منه، ولم یکن یرى القدر، قال: وسمعت أحمد مره أخرى یقول: حریز ثقه، ثقه. (۴)
از احمد بن حنبل در باره وى پرسیدند، دو مرتبه گفت: ثقه است (بسیار مورد اعتماد است). و گفت: در شام از حریز مطمئن‌تر در نقل حدیث و آثار نبود.
معاذ بن معاذ مى‌گوید: هنگامى در نزد احمد بن حنبل از حریز، ابوبکر بن مریم و صفوان یاد شد، شنیدم که مى‌گفت: در میان آن‌ها همانند حریز (در اعتبار) و مطمئن تر نبود و بار دیگر از احمد شنیدم که گفت: حریز مورد اعتماد است، مورد اعتماد است.
ابن حجر در اول ترجمه او مى‌نویسد:
[من رجال] البخارى والأربعه.
وى از راویان بخارى و چهار صحیح دیگر اهل سنت (غیر از مسلم) است.
و بدر الدین عینى مى‌نویسد:
روى له الجماعه سوى مسلم، وأبو جعفر الطحاوى. وفى التهذیب: روى له البخارى حدیثین.(۵)
آیا کسی که علی (و بنابر این طبق روایات پیامبر) را سب کند ثقه است؟ این چطور مسلمانی است که جان و نفس پیامبر (ص) و حتی خود پیامبر (ص) را هر صبح و شام هفتاد مرتبه سب و لعن می کند؟ چگونه می توان از چنین شخصی روایت نقل کرد و با آب و تاب گفت این فرد ثقه است، آنهم دو مرتبه: ثقه، ثقه !!
پی نوشتها:
(۱) مستدرک حاکم نیشابوری، ج ۳، ص ۱۲۱
(۲) المزی، یوسف بن الزکی عبدالرحمن أبو الحجاج (متوفای۷۴۲هـ)، تهذیب الکمال، ج ۵، ص ۵۷۶
الذهبی، شمس الدین محمد بن أحمد بن عثمان، (متوفای۷۴۸هـ)، تاریخ الإسلام ووفیات المشاهیر والأعلام، ج ۱۰، ص ۱۲۳
العسقلانی الشافعی، أحمد بن علی بن حجر أبو الفضل (متوفای۸۵۲هـ) تهذیب التهذیب، ج ۲، ص ۲۰۹
العینی، بدر الدین محمود بن أحمد (متوفای۸۵۵هـ)، مغانى الأخیار، ج ۱، ص ۱۸۷.
(۳) العسقلانی الشافعی، أحمد بن علی بن حجر أبو الفضل (متوفای۸۵۲هـ) تهذیب التهذیب، ج ۲، ص ۲۰۹
(۴) العسقلانی الشافعی، أحمد بن علی بن حجر أبو الفضل (متوفای۸۵۲هـ) تهذیب التهذیب، ج ۲، ص ۲۰۹
المزی، یوسف بن الزکی عبدالرحمن أبو الحجاج (متوفای۷۴۲هـ)، تهذیب الکمال، ج ۵، ص ۵۷۲
(۵) العینی، بدر الدین محمود بن أحمد (متوفای۸۵۵هـ)، مغانى الأخیار، ج ۱، ص ۱۸۷