امام صادق (علیه السلام) در حدیثی نورانی میفرمایند:
خداوند عزّوجل روزه را براى برابر شدن ثروتمند و بینوا واجب کرد، براى اینکه ثروتمند، هیچگاه گرسنگى را نمىچشد تا به بینوا رحم کند؛ زیرا ثروتمند، هرگاه چیزى را اراده کند، به آن دست مىیابد. پس خداوند عزّوجل خواست تا میان بندگانش تساوى برقرار کند و به ثروتمند مزه گرسنگى و رنج را بچشاند، تا او بر ضعیف دل رحمى کند و بر گرسنه رحم کند. (من لایحضره الفقیه، جلد ۲، صفحه ۷۳، حدیث ۱۷۶۶)
همچنین امام علی (علیه السلام) درباره عید فطر میفرمایند:
امروز تنها عید کسی است که خداوند روزه اش را پذیرفته و شب زنده داری اش را سپاس گزارده است. (نهج البلاغه، حکمت ۴۲۸)
اما آیا قبول شدن روزه بدون ولایت امام معصوم (علیه السلام) ممکن است؟
امام صادق (علیه السلام) در پاسخ میفرمایند:
«روزه کسی که امام و پیشوای خود را نافرمانی کرده و از او اطاعت ننماید، صحیح نیست …» (بحارالانوار جلد ۹۳ صفحه ۲۹۵)
در روایتی دیگر از امام باقر (علیه السلام) نقل است که فرمودهاند:
«… اگر فردى شب را نماز گزارد و روز به روزه بگذراند و تمام اموال خود را صدقه بدهد و تمام عمر خود را حج بجاى آورد، ولى ولایت ولى خدا را نشناسد تا که از او پیروى کند و تمام کارهایش به راهنمایى او باشد، نه خداوند به او پاداشى خواهد داد و نه چنین فردى از اهل ایمان است.» (بحارالانوار، جلد ۲۳، صفحه ۲۹۴)
پس مطابق روایات عید فطر، عید کسانی است که در ماه رمضان، نه تنها از خوردن و آشامیدن، بلکه از گناهان دوری کرده و با اخلاص، ولایت اهل بیت (علیهم السلام) را پذیرفتهاند.
همچنین یکی از مهمترین اعمال عید فطر، برپا داشتن نماز عید است که در زمان حضور امام معصوم (علیه السلام) به امامت او و در زمان غیبت، با نیت انتظار فرج خوانده میشود.