وَیَقُولُ الَّذِینَ کَفَرُوا لَسْتَ مُرْسَلًا ۚ قُلْ کَفَىٰ بِاللَّهِ شَهِیدًا بَیْنِی وَبَیْنَکُمْ وَمَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْکِتَابِ .
و کافران بر تو اعتراض کنند که تو رسول خدا نیستی، بگو: تنها گواه بین من و شما خدا و عالمان حقیقی به کتاب (خدا که انبیاء و اولیاء و علماء ربّانیند) کافی خواهد بود.
شان نزول:
محمد بن الحسن الصفار بعد از سه واسطه از یحیى الحلبى و او از یکى از رواه موثق نقل نماید که با امام محمدباقر علیه‌السلام در مسجد بودم که یکى از فرزندان عبدالله ابن سلام وارد شد به امام گفتم قربانت گردم این مرد پسر همان کسى است که گویند در نزد وى علم الکتاب بوده است؟
امام فرمود: نه، او نبود بلکه کسى که در نزد او علم الکتاب بوده على بن ابى‌طالب علیه‌السلام بود که درباره او پنج آیه نازل شد که یکى از آن پنج آیه، همین آیه است و نیز بعد از چهار واسطه از فضیل بن یسار او از امام باقر علیه‌السلام روایت کند که این آیه درباره على بن ابى‌طالب نازل گردیده زیرا او عالم این امت بعد از رسول خدا بوده است.۱
عبدالله بن عجلان از امام باقر علیه‌السلام روایت کند که گفت: از امام درباره این آیه سؤال کردم، فرمود: درباره على بن ابى‌طالب و ائمه بعد از او نازل شده که علم الکتاب در نزد آنان بوده است۲ و از اعمش او از ابوصالح او از ابن عباس و همچنین از على بن عباس نیز این موضوع روایت گردیده است.۳
۱- البرهان فی تفسیر القرآن.
۲- تفسیر عیاشى.
۳- ابن المغازلى شافعى و تفسیر ثعلبى از عامه.
نکته:
در اوّلین آیه این سوره خواندیم که آنچه بر پیامبر نازل مى‌شود حقّ است، اگر چه اکثر مردم ایمان نمى‌آورند، در این آخرین آیه نیز مى‌خوانیم که کفّار، رسالت پیامبر را انکار مى‌کنند، این حاکى از اوج لجاجت و عناد اهل باطل با فرستاده الهى و کلام حقّ اوست.
وقتى یکى از اطرافیان حضرت سلیمان که مقدارى از علم کتاب را دارد، مى‌تواند در کمتر از یک چشم برهم‌زدن، تخت ملکه‌ى سبأ را در پیش روى آن حضرت حاضر کند، پس اگر کسى تمام علم کتاب را داشته باشد، چه قدرتى مى‌تواند داشته باشد؟!
مطابق روایات، مراد از کسى‌که علم همه‌ى کتاب را دارد، حضرت على علیه السلام و اهل‌بیت پیامبر علیهم السلام مى‌باشند. ۱
۱. تفسیر کنزالدقائق.جلد ۴ – صفحه ۳۷۸
پیام ها:
1- ایمان به حمایت خداوند، بهترین پشتوانه در برابر هرگونه تکذیب و تحقیر است. «قُلْ کَفى بِاللَّهِ»
۲- آگاهى بر کتاب الهى، مقام انسان را تا به آنجا بالا مى‌برد که گواهى او در کنار گواهى خداوند قرار مى‌گیرد. کَفى بِاللَّهِ … وَ مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْکِتابِ
۳- گاهى ارزش گواهى یک فرد، از انکار هزاران نفر بیشتر است. (اصل با کیفیّت است نه با کمیّت) یَقُولُ الَّذِینَ کَفَرُوا لَسْتَ مُرْسَلًا قُلْ کَفى بِاللَّهِ شَهِیداً … مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْکِتابِ
منبع: سایت دانشنامه اسلامی