«غدیر سرایان»: گزارشی از جلد دوم و سوم کتاب “الغدیر همراه”

از زیبایی‌های تلاش علامه‌‌ی امینی در الغدیر، همراه ساختنِ اثباتِ غدیر با ادبیات و شعر و معرفی شاعرانی است که بدون گرایش به خیالپردازی، حقیقتِ ماجرای غدیر و آنچه در دنیایِ واقعی رخ‌داده را در قالب‌های طلاییِ شعر روایت کرده و حدیث غدیر را ماندگارتر نموده‌اند.
جلد دوم و سوم “الغدیرِ همراه”، با عنوان «غدیر سرایان» نامیده شده و برجسته ترین شاعرانی را معرفی کرده که در طول ۱۲ قرن از زمان واقعه غدیر خم به این مناسبت، شعر سروده اند. جلد دوم، شرح ارادت شعرایی «تا انتهای قرن چهارم»، و جلد سوم آستان بوسی خادمان غدیر «تا انتهای قرن دوازدهم» است.
«مقصود ما از شعر، تنها کلام منظوم نیست. بلکه مراد آن نظم و نثری است که مضامین کتاب، سنّت، معارف و مطالب معقول را در بر داشته باشد.» (آغاز سخن در جلد دوّم)

در جلد دوم با ۳۵ و در جلد سوم ۷۰ شاعر و نمونه هایی از شعر آنها آشنا می شویم. برای آشناییِ بیشترِ شما، تعداد شاعران در هر قرن در جدول زیر خلاصه شده است. جالب است که بیشترین تعداد مربوط به قرن ۴ (غیبت صغری و حکومت عباسیان) و کمترین مربوط به قرن ۲ (حکومت امویان و عباسیان) و قرن ۱۰ (حکومت صفویان و عثمانی ها) می باشد. شاید بتوان گفت افزایش و کاهش تعداد شعرای مشهور غدیر، نشانی از فراز و فرودهای تاریخی و شرایط اجتماعی را با خود همراه دارند. البتّه باید توجّه داشت این جمع آوری تمامی شعرها را شامل نمی شود. شاعران ناشناس و شعرهای دیگری نیز موجود بوده، ولی مرحوم علّامه، به مشهورترین ها اکتفا نموده اند.

در میان این شاعران برخی نکات بسیار چشمگیر است. مثلاً سید حِمیَری ۲۳ شعر و ابن حمّاد عبدی ۱۲ شعر گفته که در هر کدام یکی از حروف الفبا را به عنوان حرف آخر قافیه ها قرار داده و هر کدام را با آن حرف می شناسند مانند لامیّه، حائیّه، رائیّه و … .
برخی داستانهای جذّاب نیز توسّط نویسنده محترم از میان سرگذشت ها و اتفاقات گوناگون انتخاب شده که به ویژه «کوتاه بودن آنها»، خواننده را به همسفری با نویسنده در میان قرنهای گذشته وا می دارد. از کاروان شعرا، هاتفان غیبی، جایگاه شاعران در نزد ائمه و علمای دین نیز سخن به میان آمده است.
مطالب بسیار دیگری در خلال مطالب گرد آمده به چشم می خورد که خود، دریایی پرگوهر است. مرحوم علّامه امینی در مواردی مانند شخصیّت مختار ثقفی یا دعبل خزاعی و یا زیدیّه روشنگری نموده و ضمن آن‌ها به نقد و اصلاح مطالب تاریخی مطرح شده در برخی کتاب ها نیز پرداخته اند.
نیز با برخی نکات دیگر در کتاب آشنا می شویم: ‌حضور شیما -خواهر رضاعی رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم- در میان صحابه‌ی شاعر، طرفداری قبیله خزرج از جانشینی امیرالمؤمنین علیه السّلام، حضور شاعرانی مسیحی یا شاعری از نژاد کردهای انطاکیّه (در ترکیّه فعلی)، ابوالعلاء سروی شاعر یکتای طبرستان، و شخصیّت برجسته صاحب بن عبّاد -وزیر آل‌بویه با ابعاد وجودیِ گسترده و صاحب کتابخانه ای عظیم و معتبر با امکان استفاده عموم مردم- و …

دانلود فایل PDF جلد دوم کتاب “الغدیر همراه”دانلود فایل PDF جلد سوم کتاب “الغدیر همراه”