آنچه واقعیت دارد غنای کامل خداوند متعال و فقر ذاتی ماست، و تشبیه هر مخلوقی به خداوند ، در حقیقت با این واقعیت در تضاد است و لازمه آن شریک دانستن آن مخلوق در صفاتی با خداوند بوده و این اعتقاد برابر با شرک است.
شرک معنای واحدی دارد و آن تشبیه خداوند متعال به مخلوقات می باشد و می توان برای آن تقسیمات مختلفی در نظر گرفت:
شرک بَیِّن:
این نوع شرک از مقوله ی شرک اعتقادی و پایدار بوده و از اعتقاد شخص مبنی بر وجود خدایانی در کنار خداوند متعال که در عالم منشا آثاری هستند، بر می خیزد.
وَقَالَ اللَّهُ لَا تَتَّخِذُوا إِلَهَیْنِ اثْنَیْنِ إِنَّمَا هُوَ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَإِیَّایَ فَارْهَبُونِ
و خدا فرمود دو معبود براى خود مگیرید جز این نیست که او خدایى یگانه است پس تنها از من بترسید. (سوره نحل آیه ۵۱)
لَقَدْ کَفَرَ الَّذِینَ قَالُوا إِنَّ اللَّهَ ثَالِثُ ثَلَاثَهٍ وَمَا مِنْ إِلَهٍ إِلَّا إِلَهٌ وَاحِدٌ وَإِنْ لَمْ یَنْتَهُوا عَمَّا یَقُولُونَ لَیَمَسَّنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ
کسانى که [به تثلیث قائل شده و] گفتند خدا سومین [شخص از] سه [شخص ] است قطعا کافر شده اند و حال آنکه هیچ معبودى جز خداى یکتا نیست و اگر از آنچه مى گویند باز نایستند به کافران ایشان عذابى دردناک خواهد رسید. (سوره مائده آیه ۷۳)
از جمله مصادیق شرک بَیِّن اعتقاد به خدایانی غیر از خدا که دارای قدرتهای استقلالی باشند، است:
أَمِ اتَّخَذُوا آلِهَهً مِنَ الْأَرْضِ هُمْ یُنْشِرُونَ﴿۲۱﴾
آیا براى خود خدایانى از زمین اختیار کرده اند که آنها [مردگان را] زنده مى کنند (۲۱)
لَوْ کَانَ فِیهِمَا آلِهَهٌ إِلَّا اللَّهُ لَفَسَدَتَا فَسُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَرْشِ عَمَّا یَصِفُونَ﴿۲۲﴾
اگر در آنها [=زمین و آسمان] جز خدا خدایانى [دیگر] وجود داشت قطعا [زمین و آسمان] تباه مى شد پس منزه است خدا پروردگار عرش از آنچه وصف مى کنند (۲۲) (سوره انبیا آیات ۲۱ و ۲۲)
در قرآن کریم کسانی را که دچار شرک بَیِّن شده اند، به عذاب آخرت و آتش جهنم وعده داده است:
… اعْبُدُوا اللَّهَ رَبِّی وَرَبَّکُمْ إِنَّهُ مَنْ یُشْرِکْ بِاللَّهِ فَقَدْ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَیْهِ الْجَنَّهَ وَمَأْوَاهُ النَّارُ وَمَا لِلظَّالِمِینَ مِنْ أَنْصَارٍ
…که هر کس به خدا شرک آورد قطعا خدا بهشت را بر او حرام ساخته و جایگاهش آتش است و براى ستمکاران یاورانى نیست. (قسمتی از آیه ۷۲ سوره مائده)
امام صادق (علیه السلام) در جواب نامه زراره در مورد روایت مردم ار پیامبر که : 《هر کس به خدا شرک ورزد به تحقیق آتش جهنم بر او واجب می شود》 فرمودند:
اما کسی که به خدا شرک بورزد، پس این ، شرک بَیِّن است و همان قول خداوند است که : و هرکس به خدا شرک بورزد ، به تحقیق خدا بهشت را بر او حرام می کند … (تفسیر عیاشی)
از این شرک در روایات به شرک بالله و یا شرک قول و وصف نیز تعبیر شده است.