از جمله آیاتی که بر فضیلتی بزرگ از فضایل امام علی علیه السلام دلالت دارد، آیه معروف به (شراء) است.
خداوند متعال می فرماید:
«وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ»
بعضی از مردم (با ایمان و فداکار، همچون علی (علیه السلام)) در لیله المبیت به هنگام خفتن در جایگاه پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم)، جان خود را به خاطر خشنودی خدا میفروشند، و خداوند نسبت به بندگان مهربان است. (سوره بقره، آیه ۲۰۷)
با وجود این که آیه فوق فضیلتی بی نظیر را برای امام علی علیه السلام اثبات می کند، ولی اهل سنّت درصدد کم رنگ کردنآن برآمده اند، لذا جا دارد که به بررسی اجمالی این آیه بپردازیم.
شأن نزول
در کتاب ها دیده ام، پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله هنگامی که خواست به مدینه هجرت کند، ثعلبی در تفسیرش چنین آورده است علی بن ابی طالب علیه السلام را برای برآوردن دیون و پرداختن ودیعه هایی که نزد او بوده است به جای خود نشاند.
آن شبی که به سوی غار حرکت کرد همان شب هجرت بود، در حالی که مشرکان خانه او را احاطه کرده بودند،
دستور داد تا حضرت علی علیه السلام در بستر او بخوابد. پیامبرصلی الله علیه وآله به او فرمود:علی حضرمی سبز مرا بر روی خود بینداز و در رختخواب من بخواب، و بدان که اگر خداوند بخواهد، به تو مکر و حیله نخواهد رسید.علی علیه السلام این دستور را عملی ساخت.
خداوند متعال به جبرئیل و میکائیل چنین وحی کرد: همانا من عقد اخوت بین شما دو تا بستم و عمر یکی از شما را از دیگری طولانی تر کردم. کدامیک از شما حاضرید که در عمر به دیگری ایثار کنید؟
هر دوی آن ها گفتند: ما حیات و زندگی و عمر را برای خود می خواهیم. خداوند متعال به آندو وحی نمود: چرا مثل علی بن ابی طالب نیستید؟ من بین او و بین محمّد عقد اخوّت بستم، و علی در رختخواب محمّد
خوابیده، جان خود را فدای او کرده و حیات او را بر زندگی خود مقدم داشته است. به سوی زمین روید و او را از دشمنانش حفظ نمایید. این دو ملک به زمین فرود آمده، جبرئیل بر بالین سر علی علیه السلام و میکائیل بر پایین پای او قرار گرفتند.
بخ بخ من مثلک یا علی! یباهی اللَّه تبارک وتعالی بک الملآئکه . مبارک باد، مبارک باد! چه کسی مثل تو است ای علی! خداوند تبارک و تعالی به تو بر ملائکه مباهات می کند خداوند متعال در حالی که رسولش متوجه به سوی مدینه بود در شأن علی علیه السلام این آیه را نازل کرد:
وَمِنَ النّاسِ مَنْ یشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغآءَ مَرْضاتِ اللَّهِ وَاللَّهُ رَؤُفٌ بِالْعِبادِ
ابن عباس گفته است که این آیه در شأن علی علیه السلام هنگامی نازل شد که رسول خداصلی الله علیه وآله از دست مشرکان فرار کرده و در غار با ابوبکر پنهان شده بودند، و علی علیه السلام در رختخواب پیامبر خوابید … (الکشف والبیان، ثعلبی، ذیل آیه)