«فَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْکِینَ وَابْنَ السَّبِیلِ ذَلِکَ خَیْرٌ لِلَّذِینَ یُرِیدُونَ وَجْهَ اللَّهِ وَأُولَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ» (قرآن کریم، سوره روم، آیه ۳۸)
چون چنین است حق نزدیکان و مسکینان و ابن سبیل را ادا کن این برای آنها که رضای خدا را میطلبند بهتر است و چنین کسانی رستگارانند. (ترجمه آیت الله مکارم شیرازی)
محدثان و سیره‌نویسان اتفاق نظر دارند فدک از جمله املاک خالصه پیامبر بود؛ زیرا هرگز به جنگ و غلبه فتح نشد. بنابر آیه ششم و هفتم سوره حشر، اموالی که بدون جنگ به دست آید، فَیء نامیده می‌شوند و پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم) اختیار دارد آنها را به کسانی که خود صلاح می‌داند، بسپارد.
گزارش شده است خلیفه اول در پاسخِ دادخواهی حضرت زهرا (علیهاالسلام) گفت: «از پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم) شنیدم: ما (انبیا) ارث نمی‌گذاریم و آنچه از ما باقی می‌ماند، صدقه است». در مقابل حضرت زهرا (علیهاالسلام) در خطبه فدکیه به آیاتی از قرآن اشاره کرد و این سخن ابوبکر را مخالف قرآن دانست.
همچنین علما علاوه بر اینکه آیاتی را مخالف سخن ابوبکر دانسته‌اند، گفته‌اند این حدیث را به غیر از ابوبکر هیچ‌کدام از صحابه پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم) نقل نکرده‌اند. ابن ابی الحدید (عالم سنی) نیز می‌گوید این روایت را فقط خلیفه اول نقل کرده است!
همه مفسران شیعه و گروهی از مُحَدّثان اهل سنت نقل کرده‌اند وقتی آیه «وَآتِ ذَا الْقُرْ‌بَیٰ حَقَّهُ»: و حق خویشاوند را بده» نازل شد، پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم) فدک را به حضرت زهرا (علیها السلام) بخشید.
از علمای اهل سنت، جلال‌الدین سیوطی در تفسیر الدر المنثور، متقی هندی در کتاب کنز العُمال، ثعلبی در تفسیر الکشف و البیان، حاکم حسکانی در شواهد التنزیل، قُندوزی در ینابیع الموده و بسیاری دیگر این حدیث را نقل کرده‌اند. مأمون خلیفه عباسی نیز زمانی که دستور داد فدک را به فرزندان فاطمه برگردانند، به این بخشش اقرار کرد و این واگذاری را در زمان پیامبر امری آشکار و شناخته شده خواند.
«شیخ طوسى» گویند: سدى گوید: آیه فوق درباره اقربا و خویشاوندان رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم نازل گردیده است، بنا به نقل از ابوسعید الخدرى چنان که از امامین همامین باقر و صادق علیهم السلام نیز صدور روایت آن شهرت دارد.
در روایات آمده است: همین که این آیه نازل شد، پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله فدک را به حضرت زهرا علیها السلام بخشیدند.
گرچه خطاب آیه به پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله است، ولى تمام مردم مخاطب آن مى‌باشند.
مراد از «وَجْهَ اللَّهِ»، نیّت خالصانه در انفاق است، همان گونه که در مورد انفاق اهل بیت علیهم السلام مى‌خوانیم: «إِنَّما نُطْعِمُکُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ»