میزان استفاده از عقل نزد سلفی‌ها- عدم استقلال در فهم حقایق

وهابیت
بازدید: 103

وهابیان در مورد عقل و دخالت آن در تشریع و عقاید دیدگاه‌هایی دارند که به یک مورد اشاره می‌شود:

عدم استقلال عقل در فهم حقایق
سلفی‌ها استقلال عقل در فهم حقایق و مستقلات عقلیه را قبول ندارند و وارد کردن مدرکات عقلی قطعی بر آیات قرآن و روایات را نمی‌پذیرند.
دکتر قوسی می‌گوید:
انّهم ـ (رحمهم الله) ـ یحترمون العقل و یقدرونه قدره و یعرفون له قیمته و فضله؛ لاعتقادهم بانّ فهم نصوص الکتاب و السنه یحتاج إلی قلب یتدبّر و عقل یفکّر یغوص صاحبه فی معانیها فیستنبط منها الحکم الشرعی الصحیح، الاّ انّهم یرفضون الغلو فی تقدیر العقل و تمجیده…(۱)

همانا آنان عقل را محترم شمرده و قدرش را می‌دانند و برای آن فضیلت و ارزش قائل‌اند؛ زیرا معتقدند که فهم نصوص کتاب و سنت محتاج به قلب متدبّر و عقل متفکری است که صاحبش را در معانی آن دو وارد کرده و حکم شرعی صحیح را استنباط کند، ولی آنان غلو در تقدیر از عقل و تمجید آن را نمی‌پذیرند…

نقد
اوّلاً: این ادّعا را ما در مقام عمل نمی‌بینیم؛ زیرا مشاهده می‌کنیم که سلفی‌ها در طول تاریخ به ظاهر آیات و روایات حکم کرده و هرگز در فهم نصوص و ظواهر، از عقل کمک نمی‌گیرند بلکه بر ظاهر هر روایتی عمل کرده و بر آن حمل می‌نمایند. و این معنایی را که برای تعقل ذکر کرده‌اند به معنای فکر کردن است نه استفاده از مبانی و قواعد عقلی.
ثانیاً: استفاده از قواعد عقلی قطعی در فهم نصوص و ظواهر، هرگز غلو در تقدیر عقل نیست؛ بلکه حمل ظواهر هر دلیل بر خداوند بدون تدبر در اینکه چه تالی فاسدی دارد غلوّ در تعبد به نصوص است.

پی نوشت:
(۱) المنهج السلفی، ص ۳۸۷.

برگرفته از سایت vahhabiyat.com/

برچسب ها: استقلال, امامت, سلفی, شعور, عدم_استقلال, عقل, فهم, هارون, وهابیت
نوشتهٔ بعدی
آیه اول تا سوم سوره مبارکه معارج
نوشتهٔ پیشین
نظر قرآن در تعیین خلیفه

نوشته های مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Fill out this field
Fill out this field
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.