وَلَا تَقْفُ مَا لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ کُلُّ أُولَـٰئِکَ کَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا (۱)
از آنچه به آن آگاهی نداری، پیروی مکن، چرا که گوش و چشم و دل، همه مسؤولند.
وَقِفُوهُمْ إِنَّهُم مَّسْئُولُونَ (۲)
آنها را نگهدارید که باید بازپرسی شوند!
ابن شهر آشوب مرسلاً عن الرضا علیه السلام أنّ النبىّ صلّی الله علیه و آله قرأ (إنّ السمع و البصر و الفؤاد کلّ أولئک کان عنه مسئولاً) فسئل عن ذلک، فأشار إلی الثّلاثه، فقال: هم السمع و البصر و الفؤاد، و سیسألون عن وصیّى هذا و أشار إلی علىّ بن أبى طالب علیه السلام، ثمّ قال: وعزّه ربّى إنّ جمیع اُمّتى لموقوفون یوم القیامه و مسؤلون عن ولایته و ذلک قول الله تعالی (و قفوهم إنّهم مسؤولون) الآیه.
ابن شهرآشوب به طور مرسل، از حضرت رضا(ع) روایت کرده است که پیامبر(ص) آیه (همانا گوش و چشم و دل مورد سوال واقع می شوند) را قرائت کرد. از آن حضرت در این باره سؤال کردند، پیامبر(ص) به آن سه نفر اشاره کرده و فرمود: سمع و بصر و فؤاد آن سه نفر هستند، و بزودی درباره این وصیم به علیبن ابیطالب اشاره فرمود – از آنان بازخواست خواهد شد. سپس فرمود: به عزّت پروردگارم سوگند که در روز قیامت همه امت مرا نگه میدارند و از آنان درباره ولایت او (علی) سؤال میکنند. این است معنای سخن خدای تعالی که (متوقف کنید آنها را تا از آنها سوال شود تا آخر آیه).
پی نوشتها:
(۱) سوره اسراء، آیه ۳۶
(۲) سوره صافات آیه ۲۴،
(۳) مناقب ابن شهر آشوب، ج ۲، ص ۱۷۴