در آیین وهابیت، هر نوع خضوع و خشوعی، به معنای عبادت گرفته شده و هر کس در برابر غیر خدا چنین کند، مشرک است! اینان درخواست حاجت و شفاعت از پیامبران، پیشوایان دین و افراد صالح، همچنین تعظیم و تکریم صاحب قبر و یاری خواستن از رسول گرامی (ص) و اهل بیت آن حضرت را عبادت پنداشته، حکم کفر و شرک بر این عده جاری می کنند!
خضوع و اظهار ذلت، البته معنای لغوی «عبادت» است،(۱) اما از آن‌جا که قرآن شریف خضوع و خشوع را در موارد غیر خداوند نیز به کار برده و به آن امر کرده است، این معنا نمیتواند درباره «عبادت» صحیح باشد. مانند آن‌جا که قرآن شریف میفرماید: «واخفض لهما جناح الذّلّ من الرّحمه؛(اسرا ۲۴) و از سر مهربانی، بال فروتنی بر آنان – والدین – بگستر».
همچنین درباره سجده فرشتگان بر آدم میفرماید: «واذ قلنا للملائکه اسجدوا لادم فسجدوا الاّ ابلیس أبی و استکبر و کان من الکافرین،(بقره ۳۴) و چون فرشتگان را فرمودیم: “برای آدم سجده کنید”، پس به جز ابلیس که سر باز زد و کبر ورزید و از کافران شد، – همه – به سجده درافتادند». و نیز فرمود: «فسوف یأتی اللّه بقوم یحبّهم و یحبّونه أذلّه علی المؤمنین أعزّه علی الکافرین؛(مائده ۵۴) به زودی خدا گروهی – دیگر – را میآورد که آنان را دوست میدارد و آنان – نیز – او را دوست دارند. اینان با مؤمنان، فروتن – و – بر کافران سرفرازند.»
عبادت معنایی فراتر از آن چه وهابیان میپندارند دارد و در اصطلاح قرآن و حدیث به معنای خضوع و اظهار ذلت و ستایشی است که با اعتقاد به «اله» بودن و ربوبیت کسی که برای او خضوع کرده، همراه باشد.(۲) و چنان‌چه در آیات مذکور، اعتقاد به الوهیت و ربوبیت در ذلت و فروتنی در نظر گرفته شود، این عمل شرک است و عبادت غیر خدا محسوب میگردد: «ذلکم الله ربکم لا اله الا هو خالق کلّ شیء فاعبدوه؛(نعام، ۱۰۲) این است خدا، پروردگار شما؛ هیچ معبودی جز او نیست، آفریننده هر چیزی است. پس او را بپرستید.» در این آیه شریفه، عبادت، از شؤون خالقیت – علاوه بر الوهیت و ربوبیت – شمرده شده است.
عبادت و پرستش، از احساس بندگی سرچشمه میگیرد؛ این‌که انسان خود را مملوکِ کسی بداند که او مالک وجود و هستی، موت و حیات، رزق و روزی است و اختیاردار وضع قوانین و اداره زندگی دنیا و آخرت است. یعنی اعتقاد به «ربوبیت» را بر زبان خویش جاری کند و در عمل خویش با خضوع و خشوع آن را نشان دهد. چنین فردی بیشک عبادت کرده است. کدام یک از مسلمانان که مهر تکفیر وهابیت بر او خورده است، به ربوبیت، الوهیت و خالقیت نبی اکرم (ص) و صاحبان قبور اعتقاد دارد؟!تفکر وهابی (متعصب) بر این عقیده است: چنان‌چه خداوند نیز به بنده خود دستور زیارت و توسل بدهد، – نعوذ باللّه – دستور به شرک در عبادت داده است و این ضرری به آن‌چه ما میگوییم، نمیرساند! تعظیم و تکریم کعبه و سنگ حجرالاسود و قرآن کریم و… که توسط خود اینان صورت میگیرد، عبادتی است که خداوند خود دستور داده است! و یا میگویند: سجده فرشتگان بر آدم و سجده برادران یوسف بر یوسف که در قرآن آمده است، پرستش یا عبادت نیست، چون به دستور خدا صورت گرفته بود! غافل از آن که «انّ الله لا یأمر بالفحشاء أتقولون علی الله ما لا تعلمون -بی‌گمان، خدا به کار زشت فرمان نمی‌دهد. آیا چیزی را که نمی‌دانید به خدا نسبت می‌دهید؟ اعراف، ۲۸
پی نوشتها:
(۱) راغب اصفهانی، مفردات، ماده عبد.
(۲) ر.ک: محمد جواد بلاغی، آلاء الرحمان، ج۱، ص۵۷؛ امام خمینی (ره)، کشف الاسرار، ص۲۹؛ ناصر مکارم شیرازی، وهابیت بر سر دو راهی، ص۹۸ و ۹۹؛ جعفر سبحانی، آیین وهابیت، ص۱۹۲ و ۱۹۷.